Czy klient może odstąpić od umowy w przypadku zamówienia indywidualnego na dzieło artystyczne/ rękodzielnicze?
W przypadku zakupu towaru przez internet, Twój klient (konsument i przedsiębiorca na prawach konsumenta*), domyślnie ma prawo odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni.
Prawdopodobnie słyszałaś, że towary artystyczne i rękodzielnicze, robione na indywidualne zamówienie są wyjątkiem od tej zasady, w którym prawo odstąpienia nie przysługuje.
Fajnie by było w tym miejscu postawić kropkę i mieć luz, prawda?
Nie jest to jednak cała prawda.
Ale od początku.
Odstąpienie od umowy zawartej przez internet – zasada
Podstawowa zasada jest taka: konsument (lub KPPK) może odstąpić od umowy zawartej przez Internet ze sprzedającym-przedsiębiorcą (również tym na działalności nierejestrowanej) bez podania przyczyny w ciągu 14 dni.
Odstąpienie od umowy na zamówienie indywidualne – wyjątek
Ustawa o prawach konsumenta (art. 38) wymienia sytuacje – wyjątki, gdy prawo odstąpienia nie przysługuje.
Wśród wyjątków znajduje się sytuacja, gdy świadczeniem jest „towar nieprefabrykowany, wyprodukowany według specyfikacji konsumenta lub służący zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb„, czyli np. przedmiot będący dziełem sztuki czy produktem rękodzielniczym, stworzonym przez Ciebie na konkretne zamówienie klienta, wg jego wytycznych.
Powodem wprowadzenia wyjątku jest potrzeba ochrony Ciebie jako Sprzedającej w sytuacji, gdy towar stworzony na indywidualne zamówienie trudno byłoby Ci później sprzedać innej osobie.
Co to jest towar na indywidualne zamówienie
- obraz w tematyce/kolorystyce/z motywem wybranym przez zamawiającego,
- pierścionek z wybranym kamieniem, w wybranym rozmiarze,
- tamborek z wyhaftowanym imieniem,
- portret ze zdjęcia,
- poduszka w kolorach wskazanych przez zamawiającego, których nie oferujesz w standardzie,
- kolczyki, które masz w standardowej ofercie, ale wzbogacone o dodatkowy kamień na życzenie zamawiającego,
- biżuteria wykonana wg projektu zamawiającego,
- sukienka na wymiar zamawiającego.
Towarem na indywidualne zamówienie NIE jest:
- unikalny obraz, który kupujący wybiera z gotowego asortymentu (nie jest tworzony pod konkretne zamówienie),
- poduszka w jednym z oferowanych przez Ciebie kolorów,
- biżuteria, której specyfikację zamawiający określił z oferowanych przez Ciebie w standardzie możliwości, np. złoto/srebro, szafir/szmaragd, na sznurku/na żyłce (dopiero gdyby zamawiający poprosił o rozwiązanie, którego standardowo nie stosujesz lub gdyby tych dostępnych w standardzie rozwiązań było wiele, a szansa ponownego zamówienia tej kombinacji nikła, byłoby to zamówienie indywidualne).
Kiedy możesz nie przyjąć zwrotu zamówienia indywidualnego?
Wciąż – jako sprzedająca – masz obowiązki prawne, w tym tzw. obowiązek informacyjny, względem zamawiającego – konsumenta, co często jest totalnie ignorowane.
Jeśli chcesz korzystać z zabezpieczeń przewidzianych przez prawo, sama musisz się do tego prawa stosować.
Nie jest prawdą, że możesz odesłać klienta z kwitkiem mówiąc „przykro mi, ale nie przyjmuję zwrotów”, gdy sama nie przestrzegasz prawa i nie realizujesz swoich obowiązków względem konsumentów!
Dlaczego?
Bo są inne przepisy, z których może skorzystać konsument i uprawnione do tego organy. A tych obowiązków informacyjnych wobec konsumenta jest całkiem sporo. Zarówno, kiedy klient kupuje w Twoim sklepie www, jaki i kiedy poza stroną (np. przez wiadomość prywatną) składa zamówienie na gotowe produkty czy produkty zindywidualizowane.
Obowiązki informacyjne wobec konsumenta przy sprzedaży przez internet
W każdym z tych przypadków masz obowiązek przekazać konsumentowi szereg informacji wymienionych choćby w ustawie o prawach konsumenta czy w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną.
Do takich informacji należą m.in. Twoje dane identyfikacyjne i kontaktowe jako Sprzedającej, adres do składania reklamacji, procedura rozpatrywania reklamacji, sposób i termin zapłaty, sposób i termin realizacji zamówienia, sposób i termin realizacji prawa odstąpienia od umowy i okoliczności, gdy prawo to nie przysługuje, itd.
Wymaganych prawem informacji jest więcej, ale moim celem nie jest straszyć Cię ilością obowiązków. Chcę pokazać Ci, że Twojemu prawu do powiedzenia „nie przyjmuję zwrotów” towarzyszą obowiązki prawne.
Niespełnienie tych obowiązków narusza prawo.
Naruszenie obowiązku informacyjnego wobec konsumenta – konsekwencje prawne
Domyślasz się pewnie, że nie realizując obowiązków z ustawy o prawach konsumenta, nie możesz się cynicznie powołać na niemożliwość odstąpienia od umowy na podstawie… tej samej ustawy, którą sama naruszasz!
Naruszenie obowiązku informacyjnego – niech będzie, postraszę, ale tylko dla świadomości! – grozi m.in.:
- nieważnością postanowień umowy (również tej niesformalizowanej!) z zamawiającym mniej korzystnych dla konsumenta niż postanowienia ustawy,
- zwolnieniem zamawiającego z kosztów, o których nie był poinformowany,
- możliwością podważenia takiej umowy (zamówienia), a w skrajnych przypadkach żądania odszkodowania przez zamawiającego,
- możliwością zgłoszenia przez zamawiającego lub uprawnione do tego organy żądań (na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym):
- zaniechania nieuczciwej praktyki,
- usunięcia skutków tej praktyki,
- złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
- obniżenia ceny,
- naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądania unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu,
- zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną konsumentów,
- postępowaniem przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i możliwością stwierdzenia praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów decyzją, który może zastosować karę pieniężną w wysokości do 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary,
- nałożeniem grzywny w wysokości od 20 do 5000 zł na podstawie kodeksu wykroczeń
Ponadto, zamawiający nie jest zobowiązany do przestrzegania zasad, których mu nie przedstawiłaś przed zawarciem umowy.
Odstąpienie od umowy na zamówienie indywidualne w biznesie Artystki – wnioski
Widzisz więc, jakie znaczenie ma odpowiednie zabezpieczenie prawne każdego zamówienia, w tym zamówienia indywidualnego.
Jeśli chcesz bezpiecznie i skutecznie sprzedawać on-line i powoływać się na swoje ustawowe prawo do nieprzyjmowania zwrotów zamówień indywidualnych, sama musisz przestrzegać prawa.
Jak?
Realizując swoje obowiązki informacyjne na samym początku, czyli dbając o przekazanie zamawiającemu wymaganych prawem informacji.
Najprościej zrobić to w umowie. Umowa może mieć postać indywidualnego dokumentu między Tobą i Zamawiającym (dla większych zamówień o wyższej wartości) lub ogólnych zasad akceptowanych przez Zamawiającego (regulamin).
Tworzysz dzieła artystyczne/rękodzieło na indywidualne zamówienie o względnie dużej wartości, wymagające dużego nakładu czasu i pracy?
Sprawdź umowę o dzieło, którą przygotowałam specjalnie dla Artystek, zabezpieczającą wynagrodzenie, zadatek, ilość poprawek w cenie, dodatkowe wynagrodzenie za poprawki ponad limit, brak możliwości odstąpienia od umowy, prawa autorskie i pozostałe kluczowe kwestie.
Sprzedajesz gotowe dzieła artystyczne i produkty rękodzielnicze oraz przyjmujesz zamówienia indywidualne niewielkiej wartości bez własnego sklepu internetowego (przez media społecznościowe i wiadomości prywatne)?
Sprawdź mój bestsellerowy Workbook z pakietem dokumentów ARTYSTKA; jedyne na rynku dokumenty do sprzedaży twórczości bez własnego sklepu www, przez media społecznościowe i wiadomości prywatne.
Nie wiesz czego potrzebujesz?
Umów się na niezobowiązującą i bezpłatną, 15-miutową konsultację, w trakcie której zbadamy Twoje potrzeby i ustalimy czy i który mój produkt jest dla Ciebie lub jak inaczej mogę Ci pomóc.
*konsument – osoba fizyczna dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową (art. 221 ustawy kodeks cywilny),
przedsiębiorca na prawach konsumenta – osoba fizyczna zawierająca umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (art. 3855 ustawy kodeks cywilny).
