Minął dopiero rok od ostatniej, dużej aktualizacji prawa dotykającej biznesu i sprzedaży on-line (Dyrektywa Omnibus, Dyrektywa Cyfrowa, Dyrektywa Towarowa), a już od 17.02.2024 r. zaczynają obowiązywać kolejne zmiany prawa, tym razem dotyczące świata internetu, a konkretniej dostawców tzw. usług pośrednich. 

Wszystko za sprawą DSA (Digital Services Act – akt o usługach cyfrowych), czyli rozporządzenia w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych), zwanego też szumnie „konstytucją internetu” (dalej: „DSA”).

Wiem, brzmi enigmatycznie. Za chwilę wszystko wyjaśnię.

Na wstępie uspokajam jednak, że tym razem kaliber zmian dla jednoosobowych biznesów i mikroprzedsiębiorców jest – w mojej ocenie – zdecydowanie mniejszy, niż w styczniu 2023 r., kiedy w życie wchodził tzw. „Omnibus” i nie wywrócą one struktur prawnych Twojego mikro- lub małego biznesu i dokumentów, które już masz (o ile je masz), do góry nogami. 

Wiele kwestii, które zostały uregulowane w DSA możesz mieć już – przynajmniej częściowo – opisanych w swoim regulaminie (tak jak posiadaczki moich dokumentów), bo wynikały one częściowo z innych przepisów lub z potrzeby rynku, mimo braku konkretnych obowiązków wynikających z prawa.

W tym artykule skupiam się na tym, jak rozporządzenie DSA wpływa na mikroprzedsiębiorstwa i małe przedsiębiorstwa, głównie te jednoosobowe, a także działalności nierejestrowane. Wyjaśniam, co należy zrobić, aby dostosować swój biznes do nowych przepisów i uniknąć ewentualnych kar za brak ich wdrożenia.

Rozporządzenie jest znacznie obszerniejsze i dotyczy w dużej mierze większych podmiotów (np. giganci technologiczni czy platformy społecznościowe typu Facebook lub Instagram), na które nakłada znacznie więcej obowiązków. Jednak na potrzeby tego przewodnika wyłuskałam z rozporządzenia to, co dotyczy moich Klientek – mikroprzesiębiorczyń i małych przedsiębiorczyń.

Zacznijmy od wyjaśnienia samej nazwy dokumentu. Digital Services Act (DSA) to zestaw przepisów opracowanych przez Unię Europejską, mających na celu regulację działalności platform cyfrowych i pozostałych dostawców usług pośrednich. DSA ma na celu zwalczanie nielegalnych treści online, ochronę praw konsumentów i zapewnienie transparentności działalności platform cyfrowych.

Rozporządzenie wprowadza nowe obowiązki dla dostawców tych usług, w tym platformy społecznościowe, platformy handlowe, a także inne serwisy internetowe, które umożliwiają interakcje między użytkownikami. Jak widzisz, jest więc wiele grup objętych nowymi regulacjami, do których adresowane są różne przepisy rozporządzenia lub które są zobowiązane wdrożyć nowe obowiązki w różnym stopniu. Mikro- i małe biznesy mają mniej obowiązków, niż większe.

Ważne: DSA jest rozporządzeniem, a to oznacza, że nie potrzeba żadnych polskich ustaw (jak w przypadku Omnibusa w 2023 r.), żeby wprowadzić jego przepisy do polskiego prawa. Po prostu zaczynają obowiązywać we wszystkich państwach członkowskich od 17.02.2024 r.

DSA nakłada nowe obowiązki na dostawców tzw. usług pośrednich. 

Co to są usługi pośrednie?

Zgodnie z rozporządzeniem DSA, „usługa pośrednia” oznacza jedną z następujących usług społeczeństwa informacyjnego:

• usługa „zwykłego przekazu” 

Definicja DSA: usługa polegająca na transmisji w sieci telekomunikacyjnej informacji przekazanych przez odbiorcę usługi lub na zapewnianiu dostępu do sieci telekomunikacyjnej.

Prościej: usługa polegająca na pośredniczeniu w przesyłaniu danych, udostępniające techniczna możliwość transmisji danych, bez ingerencji w ich treść, np. typowe usługi operatorów sieci telekomunikacyjnych, 

• usługa „cachingu” 

Definicja DSA: usługa polegającą na transmisji w sieci telekomunikacyjnej informacji przekazanych przez odbiorcę usługi, obejmującą automatyczne, pośrednie i krótkotrwałe przechowywanie tej informacji, dokonywane wyłącznie w celu usprawnienia późniejszej transmisji informacji na żądanie innych odbiorców.

Prościej: Usługa polegająca na krótkotrwałym przechowywaniu kopii danych, aby w przyszłości można było szybciej i łatwiej uzyskać je na żądanie. W internecie usługi cachingu pozwalają na szybsze ładowanie stron internetowych, obrazów, filmów i innych zasobów online i są wykorzystywane np. w przeglądarce internetowej, serwisach streamingowych (Netflix, YouTube), grach online czy aplikacjach mobilnych.

• usługa „hostingu” 

Definicja DSA: usługa polegająca na przechowywaniu informacji przekazanych przez odbiorcę usługi oraz na jego żądanie.

Prościej: usługa polegająca na przechowywaniu różnego typu treści, takich jak komentarze, posty, opinie, multimedia (np. zdjęcia, filmy), dokumenty czy dane użytkowników. Świadcząc taką usługę Ty zapewniasz możliwość techniczną przechowywania informacji, np. przez publikację na Twojej stronie i przechowywanie na Twojej przestrzeni na serwerze.

Czy jesteś hostingodawcą?

Pora więc sprawdzić czy Ty także – jak wiele małych biznesów, jesteś hostingodawcą. 

Ważne: Hosting uregulowany w DSA to zupełnie coś innego niż może Ci podpowiadać pierwsze skojarzenie. Moje skojarzenie z hostingiem to typowa działalność takich podmiotów jak Home.pl, Nazwa.pl, LH.pl itd., czyli działalność polegającą na udostępnianiu strony internetowej i plików z nią związanych na serwerze. 

I to właśnie jest błędne skojarzenie, o którym powinnaś zapomnieć, chcąc zrozumieć czym jest hosting zgodnie z DSA, sprawdzić, czy jesteś hostingodawcą, a wiec czy potrzebujesz wdrożyć rozporządzenie DSA w swoim biznesie.

W rozumieniu DSA o hostingu mówimy, gdy mamy do czynienia z taką funkcjonalnością usługi cyfrowej, która umożliwia przechowywanie informacji na żądanie użytkownika tej usługi. 

W praktyce wystarczy więc, że umożliwiasz użytkownikom:

– publikowanie wypowiedzi na forum dyskusyjnym,

– dodawanie opinii w sklepie internetowym,

– dodawanie komentarzy na blogu,

– zakładanie konta użytkownika z możliwością dodawania informacji o sobie i/lub zdjęć,

– umożliwienie przesyłania i przechowywania informacji w chmurze

– dodawanie postów, komentarzy itp. w ramach grupy na Facebooku.

Uwaga: Jako dostawca usługi pośredniej, udostępniająca daną usługę na żądanie użytkownika (np. komentowania postów w grupie na Fb, tworzenia notatek do lekcji na platformie kursowej, zostawiania opinii o produktach w sklepie) jesteś hostingodawcą, nawet jeśli przy świadczeniu tej usługi korzystasz z usług podmiotu trzeciego, który zapewnia rozwiązania techniczne. 

Przykład: W przypadku grupy na Facebooku rozwiązania techniczne umożliwiające przechowywanie komentarza/posta na żądanie użytkownika zapewnia Meta; w przypadku komentarzy na blogu rozwiązania techniczne umożliwiające przechowywanie komentarza na żądanie użytkownika zapewnia wtyczka Disqus. Jednak w każdym z tych przypadków to Ty decydujesz o udostępnieniu takiej możliwości. To czyni Cię hostingodawcą w rozumieniu rozporządzenia DSA i zobowiązuje do jego przestrzegania.

Jak widzisz, nietrudno zostać hostingodawcą i podpaść pod obowiązki wynikające z DSA.

Czy DSA dotyczy Cię, jeśli nie masz własnej strony www/sklepu on-line? 

Rozporządzenie DSA dotyczy wszelkich usług pośrednich, które mają wpływ na konsumentów w Unii Europejskiej, niezależnie od tego, czy posiadasz własną stronę www, platformę społecznościową, sklep on-line, grupę/konto biznesowe na Facebooku czy aplikację mobilną. Aby DSA Cię dotyczyło, przynajmniej w minimalnym zakresie, wystarczające jest świadczenie przez Ciebie którejś z usług pośrednich.

Czy DSA dotyczy małych firm i działalności nierejestrowanej?

DSA dotyczy Cię również, jeśli prowadzisz małą, nawet jednoosobową firmę lub działalność nierejestrowaną, o ile świadczysz którąś z usług pośrednich, opisanych powyżej (najpewniej będzie oto usługa hostingu). W takim przypadku obowiązują Cię przepisy DSA dotyczące usług pośrednich.

DSA dotyczy też szczególnej kategorii hostingodawców o szczególnych obowiązkach; platform internetowych i bardzo dużych platform internetowych oraz bardzo dużych wyszukiwarek internetowych. Temat bardzo dużych platform internetowych celowo dziś pomijam, skupiając się na zmianach dla mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców, jednak również wśród mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców, mogą się znaleźć platformy internetowe. Jeśli do nich należysz, obowiązują Cię przepisy DSA dotyczące platform internetowych.

Uwaga, dobra wiadomość:

Wspomniałam już, że DSA zawiera wiele różnych regulacji, które dotyczą różnych podmiotów w różnym stopniu – w zależności od wielkości danego podmiotu. 

Dobra wiadomość dla Ciebie jest taka, że DSA zawiera szereg przepisów, które ograniczają obowiązki mniejszych podmiotów, uwzględniając ich ograniczone zasoby i możliwości. W tym poradniku skupię się więc na zmianach dotyczących właśnie mikro- i małych biznesów on-line. Zacznijmy więc od wyjaśnienia pojęć mikroprzedsiębiorstwa i małego przedsiębiorstwa, a następnie platfromy internetowej.

Kiedy Twój biznes jest mikroprzedsiębiorstwem lub małym przedsiębiorstwem?

Mikroprzedsiębiorstwo: mniej niż 10 pracowników, obrót roczny (kwota przyjętych pieniędzy w danym okresie) lub bilans (zestawienie aktywów i pasywów firmy) poniżej 2 mln EUR.

Małe przedsiębiorstwo: mniej niż 50 pracowników, obrót roczny lub bilans poniżej 10 mln EUR.

Jeśli mieścisz się w którejś z tych definicji, ten poradnik jest dla Ciebie w części dotyczącej hostingu.

Jak sprawdzić, czy DSA dotyczy Ciebie? 

DSA dotyczy Ciebie i masz obowiązek wprowadzić wynikające z niego obowiązki, jeśli świadczysz którąś z usług pośrednich wymienionych w DSA (zwykły przekaz, caching, hosting).

Prawdopodobnie nie świadczysz usługi zwykłego przekazu ani cachingu. Jeśli potrzebujesz się upewnić, umów się na konsultację.

Bardzo możliwe jednak, że świadczysz usługę hostingu. Przykłady usług hostingu podałam powyżej. Skoro jednak jesteś mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą, masz mniej obowiązków, niż więksi gracze.

Dodatkowo, DSA dotyczy Cię też, jeśli – jako hostingodawca – prowadzisz platformę internetową. Bo nawet będąc mikro- lub małym przedsiębiorcą, możesz być platformą internetową. 

Platformy internetowe

DSA nakłada nowe obowiązki na platformy internetowe. Co to są platformy internetowe?

Platforma internetowa oznacza usługę hostingu, która na żądanie odbiorcy usługi przechowuje i rozpowszechnia publicznie informacje, chyba że takie działanie jest nieznaczną lub wyłącznie

poboczną cechą innej usługi lub nieznaczną funkcją głównej usługi, i ze względów obiektywnych i

technicznych nie można z niej skorzystać bez takiej innej usługi, a włączenie takiej cechy lub funkcji w

taką inną usługę nie jest sposobem na obejście stosowania niniejszego rozporządzenia; 

Platformami internetowymi będą więc serwisy społecznościowe lub internetowe platformy umożliwiające konsumentom zawieranie z przedsiębiorcami umów zawieranych na odległość, które nie tylko przechowują informacje przekazane przez odbiorców usługi na ich żądanie, ale także rozpowszechniają publicznie te informacje na żądanie odbiorców usługi.”

Takim publicznym rozpowszechnianiem jest – cytując znowu motywy DSA – „udostępnianie informacji potencjalnie nieograniczonej liczbie osób, czyli zapewnienie łatwego dostępu do informacji ogółowi odbiorców usługi bez konieczności podejmowania dalszych działań przez odbiorcę usługi zapewniającej te informacje, niezależnie od tego, czy osoby te faktycznie korzystają z dostępu do tych informacji.” 

Jeśli więc np. 

• udostępniasz w sklepie opinie o produkcie zamieszczone przez użytkownika,
• udostępniasz komentarze użytkowników na blogu,

oznacza to, że przechowujesz i rozpowszechniasz publicznie informacje na żądanie odbiorcy usługi, a w związku z tym dotyczą Cię przepisy dot. szczególnej kategorii hostingodawców – platform internetowych. 

O ile średnia liczba aktywnych odbiorców nie przekracza 45 mln, to nie będziesz bardzo dużą platformą i nie będą Cię dotyczyły obowiązki dotyczące bardzo dużych platform internetowych. 

Ważne: Zanim jednak uznasz, że jesteś nie tylko hostingodawcą, ale też platformą internetową, przeczytaj jeszcze raz zamieszczony wyżej art. 3 lit. h) DSA, zawierający wyjątek „(…)chyba że takie działanie jest nieznaczną lub wyłącznie poboczną cechą innej usługi lub nieznaczną funkcją głównej usługi (…)”. 

Co to dla Ciebie oznacza?

Kiedy hostingodawca nie jest platformą internetową, mimo, że spełnia powyższe warunki?

Istnieje jednak grupa hostingodawców, którzy, mimo że teoretycznie kwalifikują się jako platformy internetowe, nie są nimi i nie muszą spełniać nowych obowiązków dotyczących platform internetowych.

Dostawca usługi hostingu nie będzie uznany za platformę internetową w przypadku, gdy publiczne rozpowszechnianie jest zaledwie nieznaczną i wyłącznie poboczną cechą, która jest nierozerwalnie powiązana z inną usługą, lub nieznaczną funkcją głównej usługi .

Przykładem sytuacji, w której rozpowszechnianie informacji przekazanych przez odbiorcę NIE jest „nieznaczną” i „wyłącznie poboczną cechą”, a więc masz obowiązek przestrzegać regulacji dotyczących platform internetowych, jest przechowywanie komentarzy w sieci społecznościowej, gdy oczywiste jest, że nie jest to nieznaczna cecha oferowanej usługi, nawet jeżeli ma ona charakter poboczny w stosunku do publikowania wpisów odbiorców usługi. Przykładem będą tu platformy społecznościowe takie jak Facebook, Instagram, Tik Tok, LinkedIn.

Kiedy z kolei rozpowszechnianie informacji przekazanych przez odbiorcę może być „nieznaczną” i „wyłącznie poboczną cechą” i nie czyni z hostingodawcy platformy internetowej? Mówiąc prościej, kiedy możesz odpuścić obowiązki dotyczące platform internetowych?

Jak czytamy w motywach do DSA, „taką cechę może stanowić sekcja gazety internetowej przeznaczona na komentarze, w przypadku której jest oczywiste, że ma ona charakter poboczny w stosunku do głównej usługi, jaką jest publikowanie wiadomości, za które odpowiedzialność redakcyjną ponosi wydawca”.

Może być więc tak, że jesteś hostingodawcą (bo np. prowadzisz stronę, na której użytkownik może opublikować komentarz do artykułu blogowego lub opinię o produkcie), ale nie jesteś platformą internetową, bo te możliwości są jedynie poboczne do Twojej podstawowej działalności.

Co zrobić, jeśli DSA Cię dotyczy?

Jeśli ustaliłaś już, że DSA Cię dotyczy, czy to jako hostingodawcę czy jako zarówno hostingodawcę i platformę internetowa, czas dowiedzieć co zrobić, by wdrożyć je w Twoim biznesie.

1. Pierwszym krokiem do wdrożenia DSA do Twojego biznesu jest zrozumienie i ocena, w jaki sposób nowe prawo wpływa na Twój biznes. Może to wymagać konsultacji z prawnikiem. Jeśli nie jesteś pewna jaką rolę pełnisz wg DSA, czy i które obowiązki Cię dotyczą, umów się na konsultację tutaj.
2. Następnie należy dostosować procesy wewnętrzne w firmie, tak aby były zgodne z nowymi wymaganiami. Może to obejmować wdrożenie systemów do moderacji treści, zapewnienie transparentności działań czy implementację procedur składania skarg. O konkretnych obowiązkach za chwilę.
3. Kolejno, najpewniej będziesz potrzebowała zaktualizować dokumentację prawną. Ważne jest, aby Twoja strona internetowa lub platforma miała aktualne informacje o przetwarzaniu danych, warunkach użytkowania i procedurach składania skarg.

Uff, wybacz, że tak długo to trwało, ale dopiero teraz, kiedy wiesz już na czym stoisz, możemy przejść do omówienia konkretnych obowiązków dotyczących hostingodawców i platform internetowych. Teraz będzie już prościej.

Obowiązki hostingodawcy

Jeśli jesteś hostingodawcą, to od 17.02 powinnaś:

• wyznaczyć i udostępnić publicznie punkt kontaktowy on-line dla organów państw członkowskich, Komisji i Rady Usług Cyfrowych oraz dla odbiorców usług,
• dodać do regulaminu warunki świadczenia usług pośrednich, w tym:
  • opisać jakich treści nie można publikować,
  • opisać sposób moderacji treści,
  • poinformować o podejmowaniu decyzji przez algorytmy (jeśli stosujesz),
  • wskazać w jaki sposób możesz zmieniać warunki świadczenia tych usług,
• opracować procedurę zgłaszania nielegalnych treści wraz z procedurą odwoławczą od decyzji, 
• wyznaczyć przedstawiciela (jeśli Twoja siedziba znajduje się poda UE),

Poniżej omawiam każdy z obowiązków.

Punkt kontaktowy

Pierwszy z obowiązków wynikających z DSA jest bardzo prosty do spełnienia i polega na wyznaczeniu punktu kontaktowego umożliwiającego bezpośrednie skontaktowanie się drogą elektroniczną z dostawcą usług przez:

• organy państw członkowskich, Komisji i Rady Usług Cyfrowych oraz
• odbiorców usług.

Dla obydwu powyższych grup może to być ten sam punkt kontaktowy. Informacje niezbędne do łatwego zidentyfikowania punktów kontaktowych i kontaktowania się muszą być łatwo dostępne i aktualizowane.

Realizacja tego obowiązku w praktyce może polegać opublikowaniu w serwisie/na platformie informacji o punkcie kontaktowym.

Punkt kontaktowy może być np. dedykowanym chatem lub – najprościej – adresem e-mail, dedykowanym do kontaktu w sprawach związanych z nielegalnymi treściami. Jeśli prowadzisz mały biznes, nie ma jednak konieczności tworzenia nowego, odrębnego adresu e-mail, możesz użyć tego, którym już się posługujesz i udostępnić, np. w stopce strony informację „Punkt kontaktowy: xyz@xyz.pl”.

Informację o punkcie kontaktowym koniecznie zamieść też w regulaminie serwisu.

Obowiązek zapewnienia punktu kontaktowego ma kluczowe znaczenie dla celu DSA, którym jest stworzenie bardziej bezpiecznego, transparentnego i sprawiedliwego środowiska cyfrowego dla wszystkich użytkowników. Punkt kontaktowy ma zwiększyć bezpieczeństwo i ochronę użytkowników w sieci. Umożliwia on szybką reakcję na zgłaszane problemy, takie jak nielegalne treści, naruszenia praw autorskich czy inne rodzaje nadużyć. Dzięki temu rozporządzenie DSA ma na celu.

Warunki świadczenia usług pośrednich

Nieco więcej zabawy niż w przypadku punktu kontaktowego, będzie z obowiązkiem informowania o świadczeniu usług pośrednich. Będzie się to wiązało z koniecznością opisu świadczenia tych usług i odpowiednich procedur w regulaminie serwisu/platformy/sklepu. Tym samym, do całej listy ustaw i aktów europejskich, które musisz uwzględniać, tworząc regulamin, dołącza kolejny.

Jeśli potrzebujesz pomocy w sporządzeniu regulaminu lub innej dokumentacji prawnej i umów dla Twojego biznesu, możesz skontaktować się ze mną, pisząc na kontakt@prawobiznesuonline.pl lub wykupić konsultację tutaj.

Zgodnie z DSA, dostawca usług pośrednich powinien zapewnić użytkownikom warunki korzystania z usług, napisane jasno i zrozumiale (szczególnie, gdy adresatem usług są małoletni), zawierające informacje na temat:

• ograniczeń w związku z korzystaniem z ich usług, w zakresie informacji przekazywanych przez odbiorców usługi (np. lista treści jakich nie można publikować),
• sposobu moderowania treści (w tym o podejmowaniu decyzji przez algorytmy, jeśli dotyczy), 
• sposobu rozpatrywania skarg, 
• sposobu zmiany warunków świadczenia usług pośrednich (regulaminu). 

Niech te obowiązki Cię nie przerażają. Jeśli posiadasz mój regulamin, wiele z nich już spełniałaś, ponieważ nadążanie za realiami rynku internetowego już dawno wymagało ich wprowadzenia, zanim za rynkiem nadążyło prawo.

Moderacja treści

DSA nie nakłada na dostawców usług pośrednich obowiązku monitorowania, ustalania faktów ani podejmowania aktywnych działań w odniesieniu do nielegalnych treści opublikowanych przez użytkowników. Nie musisz więc stale i na bieżąco czytać wszystkich pojawiających się na Twojej stronie/platformie/grupie komentarzy czy wpisów.  

Musisz jednak: 

• wdrożyć procedurę zgłaszania przez użytkowników nielegalnych treści, 
• odpowiednio zareagować w sytuacji, gdy dowiesz się o nielegalnych treściach na Twojej oraz 
• transparentnie informować, jak zarządzasz treściami, które mogą być nielegalne. 

W praktyce oznacza to konieczność wprowadzenia procedury zgłaszania nielegalnych treści i dodania do regulaminu postanowień opisujących postępowanie z treściami na Twojej stronie/platformie/grupie.

Czym są nielegalne treści?

W rozporządzeniu znajdziemy definicję nielegalnych treści. Miałam jej nie cytować, bo któż coś z niej wyniesie, ale zostawię ją jako dowód tego, jak ciężką pracę musiałam wykonać, żeby treść DSA przełożyć ze skrajnie „prawniczego” na nasze.

Nielegalne treści oznaczają informacje, które same w sobie lub przez odniesienie do działania, w tym sprzedaży produktów lub świadczenia usług, nie są zgodne z prawem Unii lub z prawem jakiegokolwiek państwa członkowskiego, które jest zgodne z prawem Unii, niezależnie od konkretnego przedmiotu lub charakteru tego prawa.

Trochę jaśniej robi się po przeczytaniu w motywach do DSA, że treści nielegalne, to treści, które „zgodnie z obowiązującym prawem są albo same w sobie nielegalne” (np. nawoływanie do nienawiści lub treści o charakterze terrorystycznym i niezgodne z prawem treści dyskryminujące), „albo które stają się nielegalne na mocy obowiązujących przepisów ze względu na fakt, iż odnoszą się one do nielegalnych działań”.

Upraszczając do minimum, treściami nielegalnymi będą takie, które naruszają obowiązujące przepisy.

Dodatkowo, możesz ustalić jakie inne treści, poza nielegalnymi (niezgodnymi z prawem) są niedozwolone, informując o tym w regulaminie. Wprowadzenie takich zapisów do regulaminu umożliwi Ci reagowanie na treści, które nie są co prawda niezgodne z prawem, ale są z jakichś względów niepożądane, np. spam reklamowy. Możesz więc potraktować aktualizację regulaminu związaną z DSA jako okazję do wprowadzenia standardów zawartości treści, które użytkownicy mogą publikować w związku z Twoimi usługami

Przykładowymi treściami, które możesz wskazać jako niezgodne z regulaminem, mogą być:

1. wszelkie treści niezgodne z postanowieniami niniejszego Regulaminu lub nielegalne zgodnie z definicją zawartą w akcie o usługach cyfrowych,
2. treści mające charakter spamu, zawierające reklamy lub promujące produkty/usługi/działalności mogące być uznane za konkurencyjne do produktów/usług/działalności Sprzedającej,
3. treści niezwiązane z serwisem i sklepem,
4. treści propagujące przemoc, agresję, znieważające, zniesławiające, dyskryminujące lub w jakikolwiek sposób nieetyczne lub niebezpieczne,
5. treści obraźliwe, wulgarne niezgodne z dobrymi obyczajami i zasadami współżycia społecznego oraz netykietą, rozumianą jako zbiór zasad poprawnego i bezpiecznego zachowania w Internecie,
6. treści naruszające prawa autorskie lub dobra osobiste, w tym prawo do wizerunku, Sprzedającej lub osób trzecich,
7. treści naruszające zasady wystawiania opinii opisane w Regulaminie opinii.

    

Procedura zgłaszania nielegalnych treści i odwołania od decyzji

DSA zobowiązuje dostawców usług hostingu do wdrożenia mechanizmów umożliwiających dowolnej osobie lub dowolnemu podmiotowi zgłoszenie informacji, które uważają za nielegalne treści. 

Mechanizmy te muszą być łatwo dostępne i przyjazne dla użytkownika oraz muszą pozwalać na dokonywanie zgłoszeń wyłącznie drogą elektroniczną. 

Sposób dokonywania zgłoszeń ma umożliwiać precyzyjne i uzasadnione zgłoszenie jednej lub wielu nielegalnych treści. Praktyka pokazuje, że popularnym rozwiązaniem na zrealizowanie tego obowiązku stanie się udostępnianie użytkownikom specjalnego formularza do dokonywania zgłoszeń nielegalnych treści.

Zgłoszenie powinno zawierać:

1. informację jakie konkretnie informacje zagaszający uznaje za nielegalne;
2. wystarczająco uzasadnione wyjaśnienie powodów, dla których dana osoba lub dany podmiot zarzucają, że odpowiednie informacje stanowią nielegalne treści;
3. jasne wskazanie dokładnej elektronicznej lokalizacji informacji, takiej jak dokładny adres URL lub dokładne adresy URL, oraz w stosownych przypadkach, dodatkowe informacje umożliwiające identyfikację nielegalnych treści, stosownie do rodzaju treści i konkretnego rodzaju usługi hostingu;
4. imię i nazwisko lub nazwę oraz adres e-mail osoby lub podmiotu dokonujących zgłoszenia, z wyjątkiem zgłoszenia dotyczącego informacji uznawanych za związane z jednym z przestępstw, o których mowa w art. 3-7 dyrektywy 2011/93/UE (podanie danych zgłaszającego powinno być opcjonalne);
5. oświadczenie potwierdzające powzięte w dobrej wierze przekonanie osoby lub podmiotu dokonujących zgłoszenia, że informacje i zarzuty w nim zawarte są prawidłowe i kompletne.

Formularz zgłoszenia powinien więc przewidywać możliwość wskazania tych informacji.

Otrzymanie prawidłowego, kompletnego zgłoszenia zobowiązuje dostawcę usług hostingu do reakcji, jeżeli umożliwia mu – bez szczegółowej analizy prawnej – ustalenie nielegalnego charakteru danej działalności lub informacji.

Co po otrzymaniu zgłoszenia?

Jeśli otrzymasz zgłoszenie o nielegalnych treściach, powinnaś:

1. przesłać zgłaszającemu potwierdzenie otrzymania zgłoszenia (o ile zgłoszenie zawiera dane umożliwiające kontakt);
2. rozpoznać zgłoszenie zgodnie z przyjętą i opisaną w regulaminie procedurą rozpoznawania zgłoszeń nielegalnych treści, w terminie tam wskazanym, w sposób niearbitralny i obiektywny oraz z zachowaniem należytej staranności. Jeśli zgadzasz się ze zgłaszającym powinnaś podjąć przewidziane w procedurze kroki, np. usunąć nielegalną treść lub ograniczyć dostęp do niej, zablokować konto użytkownika. Jeżeli nie – uznać zgłoszenie za bezzasadne;
3. poinformować zgłaszającego bez zbędnej zwłoki o swojej decyzji, informując o możliwości odwołania się od niej i o ewentualnym stosowaniu zautomatyzowanych środków przy podejmowaniu decyzji;
4. poinformować odbiorcę, którego treść jest nielegalna o podjętej decyzji, powodach jej podjęcia i możliwości odwołania się od decyzji;
5. poinformować właściwe organy ścigania o takim podejrzeniu, że odbiorca mógł popełnić, może właśnie popełniać lub może popełnić przestępstwo zagrażające życiu lub bezpieczeństwu osoby lub osób, jeśli zachodzi takie uzasadnione podejrzenie.

Uzasadnienie decyzji powinno zawierać co najmniej elementy wymienione w art. 17 ust. 3 DSA, czyli:

• wskazanie, czy decyzja obejmuje usunięcie informacji, uniemożliwienie dostępu do nich, depozycjonowanie lub ograniczenie widoczności lub inne środki;
• fakty i okoliczności, na podstawie których podjęto decyzję, w tym informację czy
• decyzję podjęto na podstawie zgłoszenia czy z własnej inicjatywy oraz, gdy jest absolutnie niezbędne, tożsamość zgłaszającego;
• w stosownych przypadkach informacje na temat wykorzystania zautomatyzowanych środków podczas podejmowania decyzji;
• jeżeli decyzja dotyczy potencjalnie nielegalnych treści, wskazanie podstawy prawnej, na której opiera się decyzja, oraz wyjaśnienia dlaczego uznano informacje za nielegalne treści;
• jeżeli decyzja opiera się na niezgodności informacji z warunkami korzystania z usług dostawcy usługi hostingu, wskazanie podstawy umownej (punktu w regulaminie), na której opiera się decyzja, oraz wyjaśnienia dlaczego uznano informacje za nielegalne treści;
• jasne i przyjazne dla użytkownika informacje na temat przysługujących odbiorcy usługi
• możliwości odwołania się od decyzji, pozasądowego rozstrzygania sporów i sądowych środków odwoławczych.

Wyznaczenie przedstawiciela (dotyczy Cię tylko, jeśli Twoja siedziba znajduje się poda UE)

Kolejnym obowiązkiem, wprowadzonym przez rozporządzenie DSA, jest obowiązek wyznaczenia przedstawiciela przez firmy, które oferują swoje usługi w UE, ale mają siedzibę poza Unią Europejską.

Przedstawiciela należy wyznaczyć w jednym z państw członkowskich, w których dostawca oferuje swoje usługi. Wyznaczenia przedstawiciela należy dokonać na piśmie, upoważniając go, aby właściwe organy państw członkowskich, Komisja oraz Rada Usług Cyfrowych, zamiast do dostawcy zwracały się do przedstawiciela. Dane przedstawiciela należy podać koordynatorowi ds. usług cyfrowych.

Jakie zmiany wprowadzić w dokumentacji sklepu i serwisu internetowego 

Omówiłam już wszystkie nowe obowiązki wprowadzone przez DSA, które dotyczą mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców. Pora podsumować, jakie zmiany powinnaś wprowadzić w dokumentacji prawnej swojego biznesu:

• dodanie do regulaminu i do serwisu informacji o punkcie kontaktowym,
• wskazanie jakich treści nie można publikować poza zabronionymi przez prawo (opcjonalnie),
• wprowadzenie mechanizmów moderowania treści,
• wprowadzenie procedury zgłaszania nielegalnych treści,
• wprowadzenie procedury odwoławczej od decyzji w sprawie nielegalnych treści,
• wprowadzenie informacji o zmianie warunków świadczenia usług pośrednich (Zmianie regulaminu),
• ustalenie zasad współpracy z odpowiednimi organami w sytuacji naruszeń związanych z nielegalnymi treściami,
• jeżeli – w ramach wdrożenia DSA – zaczynasz korzystać z nowych narzędzi/podmiotów, uwzględnij ewentualne zmiany w przetwarzaniu danych osobowych w polityce prywatności.

   

Co grozi za nieprzestrzeganie DSA?

Stosowanie przez Ciebie DSA może być oczywiście skontrolowane. Za stwierdzone nieprawidłowości grozi kara finansowa w wysokości do 6% rocznego światowego obrotu firmy.

Wyłączenie odpowiedzialności

DSA przewiduje sytuacje, kiedy, jako dostawca, nie poniesiesz odpowiedzialności za nielegalne treści zamieszczone przez użytkowników w związku ze świadczeniem przez Ciebie usług, mimo, że rozpowszechniasz je (np. na swojej stronie www). 

Będzie tak, gdy:

1. a) nie masz faktycznej wiedzy o nielegalnej działalności lub nielegalnych treściach lub
2. b) podejmujesz bezzwłocznie odpowiednie działania w celu usunięcia lub uniemożliwienia dostępu do

nielegalnych treści, gdy uzyskasz taką wiedzę lub wiadomość.

Dla własnego bezpieczeństwa warto więc wdrożyć DSA w swoim biznesie i reagować na zgłoszenia i informacje o nielegalnych treściach.

Podsumowanie

Rozporządzenie Digital Services Act (nazywane też „konstytucją internetu”,) ma na celu ochronę użytkowników przed nielegalnymi treściami i zapewnienie transparentności działania biznesom on-line, które przechowują i (opcjonalnie) udostępniają treści użytkowników.

DSA wprowadza nowe obowiązki, w tym dla dostawców usług pośrednich, takich jak udostępnianie możliwości komentowania czy opiniowania i dla platform internetowych. 

Choć DSA wywoła największe zmiany dla dużych i bardzo dużych podmiotów i platform internetowych, to – w ograniczonym zakresie – dotyczy też małych i mikroprzedsiębiorstw. Główne obowiązki małych podmiotów to wymóg wyznaczenia punktu kontaktowego, dostosowanie regulaminu serwisu, opracowanie procedur zgłaszania i moderowania treści oraz w niektórych przypadkach, wyznaczenie przedstawiciela w UE. 

 Wdrożenie DSA ma chronić użytkowników i zapewnić bezpieczeństwo w cyfrowej przestrzeni. Jego wdrożenie ochroni też Ciebie – jako dostawcę – przed konsekwencjami niestosowania przepisów i odpowiedzialnością za ewentualne nielegalne treści zamieszczane przez użytkowników. W dłuższej perspektywie może to pomóc w budowania zaufania do Twojej marki i zwiększenia satysfakcji klientów. 

Jeśli potrzebujesz pomocy we wdrożeniu DSA do Twojego biznesu on-line, napisz na kontakt@prawobiznesuonline.pl lub umów się na konsultację tutaj.